Tarih

‘KARA KIRGIZ’ ADLANDIRILMASINDAKİ ‘KARA’ KELİMESİNİN KÖKENİ VE ANLAMI[1]

Erdem Yılmaz POLSAM Kırgızistan Koordinatörü Kırgızistan, Sovyet dönemi devletleşme tarihinin bir aşaması olan Kara Kırgız Özerk Oblastı’nın 100. yıl dönümünü görkemli bir şekilde kutlamaktadır. Bu adlandırmadaki “kara” sıfatı neyi ifade etmektedir?; Kazakistan’ın Sovyet dönemindeki ilk resmi adı neydi? Bu yazı, bu soruları problem olarak kabul edip cevap aramaktadır. “Kırgız” Etnonimi ve Kazak Sovyet Devletleşmesi Sovyet döneminin ilk yıllarında “Kırgız” etnonimi, …

Devamını Oku

Kırgız Katliamını Ortaya Çıkartan İlk Kişi: Bübüra Kıdıralieva

Erdem YılmazPOLSAM Kırgızistan Koordinatörü 20. yüzyılın 1930’lu yıllarında, Sovyet döneminde “Çon Taş” spor ve kayak üssü, en iyi rekreasyon alanlarından biri olarak bilinmektedir. Bu üssün binasında GPU-MVD’nin bir kulübesi yer almaktaydı. Kulübenin yakınında ise yardıma gelen Çekler tarafından inşa edilen bir tuğla atölyesi bulunmaktaydı. Bübüra’nın babası, Abıkan Kıdıraliev, 1932 ile 1940 yılları arasında bu kulübede güvenlik görevlisi olarak çalışmıştır. Bübüra’nın …

Devamını Oku

Hv. Plt. Yzb. Cengiz Topel ve Şehadeti

Orhan Köksal POLSAM Genel Koordinatörü Cengiz Topel, İsmail Hakkı Bey ve Mebuse Hanım’ın üçüncü çocuğu olarak dünyaya gelir. Tarih 2 Eylül 1934, yer İzmit’tir. Ailenin üçüncü çocuğu olan Topel’in üç de kardeşi vardır. Babasının tayini sebebiyle; çocukluğu, İzmit, Muş ve Şanlıurfa’da geçer. Bandırma İkinci İlkokulu’nda ve Gönen Ömer Seyfettin İlkokulu’nda okur. Ağabeyi Turgut Topel’in deyimiyle şekerci olmak isteyen Cengiz Topel, …

Devamını Oku

Tevhid-i Tedrisat’ın 100. Yılında Günümüz Eğitimine Bir Bakış

Sedat KAYAUzman Türkçe Öğretmeni Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Türkiye’de eğitim alanında yapılan düzenlemeleri içeren bir yasadır. Türk eğitim sisteminde önemli değişikliklere yol açan bu kanun, 1924 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından kabul edilmiştir. “Tevhid-i Tedrisat” terimi, Türkçe’de “eğitimin birleştirilmesi” anlamına gelir. Türkiye’de eğitim sisteminin birleştirilmesi çabaları, özellikle 1920’li ve 1930’lu yıllarda gerçekleştirilen reformlarla ilişkilidir. Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki Türkiye …

Devamını Oku

XIX. Yüzyıl: Osmanlı İmaratorluğu’nun Değişim Çağı ve Mustafa Reşit Paşa

Bahadır ACET Tarih Araştırmacısı Giriş Osmanlı Devleti’nin XIX. Yüzyılını Mustafa Reşit Paşa ve onun çevresinde gelişen olaylar üzerinden değerlendireceğimiz bu incelemede yalnızca belli başlı konular üzerinde durulacaktır. Mustafa Reşit Paşa’nın doğrudan müdahil olduğu ya da gelişiminin farklı safhalarında temas ettiği olaylar merkeze alınarak inceleme yürütülecektir. “Koca” ve “Büyük” lakaplarıyla anılan Mustafa Reşit Paşa XIX. Yüzyılda yaşanan değişim ve ıslahatlara büyük …

Devamını Oku

XVI-XVII. Yüzyılları Arasında Bugünkü Romanya’nın Oluşum Süreci ve Akıncı Ocağı

Meliha Çevik*   Tarih Araştırmacısı GİRİŞ   Bugün Romanya sınırları içerisinde bulunan Eflak, Tuna nehrinin güneyi ile güney karpatların arasında bulunur. Boğdan ise tarihi Moldavia olarak bugünkü Romanya’nın bir kısmını ve Moldova’yı kapsamaktadır. Bu iki memleket Osmanlı Devleti döneminde; Eyalâtı Mümtaze (ayrıcalıklı eyaletler) ve Memleketeyn (iki ülke) adlarıyla anılmışlardır. Osmanlı devleti bu memeleketleri sınırlarına kattığında; Ege takım adaları, Rumeli, Bosna, Budin …

Devamını Oku

İnceleme: Atatürk’ün Vefatının Birinci Yıl Dönümünde Havacılık ve Spor Dergisinin Özel Sayısı (10 Kasım 1939)*

Orhan Köksal POLSAM Genel Koordinatörü Türkiye Cumhuriyeti kuruluşundan itibaren hava gücünün gelişimine özen göstermiştir. Bu doğrultuda Türk Tayyare Cemiyeti kurulmuş ve havacılık, özellikle Türk gençlerine sevdirilmeye çalışılmıştır.[1] Cemiyet, çeşitli yayınlarla faaliyetlerini ve misyonunu duyurmayı hedeflemiştir. “Tayyare” ismiyle neşredilen ilk dergi, 21 Mayıs 1925 tarihinde yayın hayatına başlamıştır. Dergi kapağında yer alan “On beş günde bir intişar eder. Türk Tayyâre Cemiyetinin …

Devamını Oku

Bir Alaş Aydın Portresi: Koşke Kemengeroğlu

Erdem Yılmaz POLSAM Kırgızistan Koordinatörü K. Kemengeroğlu, 15 Temmuz 1896 tarihinde o zamanki toprak ayrımına göre Akmola bölgesinin Ombı ilçesi topraklarında doğmuştur.[1] Ataları Bayanaul’daki Sarytau’dan buraya taşınmıştır.[2]Kemengeroğlu babasının yol göstermesiyle Arapça ve Rusça öğrenmiştir. Öncelikle Ombi Cemaat Okulu ardından veterinerlik okuluna gitmiştir. Sonrasında ziraate olan ilgisinden dolayı Ombi Ziraat Okulu’na kaydolmuştur.[3] Okuduğu yıllarda yani 1915 yılında Omsk’ta Kazak gençlik örgütü …

Devamını Oku

12 Mart Döneminde Cumhurbaşkanlığı Krizi: Faruk Gürler Olayı

Çağhan SARI* Tarih Uzmanı 1. 12 Mart Muhtırası Türkiye çok partili hayatın kesildiği 27 Mayıs 1960 darbesinden bir buçuk yıl sonra tekrar parlamenter yaşama döndü.[1] Yeni dönemi başlatan 1961 seçimlerinde CHP %36  Adalet Partisi %34, Yeni Türkiye Partisi %14, CKMP %14, bağımsızlar %0.8 oranında oy aldı.[2] 1960 öncesi uygulanan ekseriyetçi temsil yerine gelen nispi temsil sistemi uygulanan bu seçimlerde hiç …

Devamını Oku

Trablusgarp Savaşı’nda Askeri Havacılık

Orhan Köksal POLSAM Genel Koordinatörü Osmanlı İmparatorluğu ve İtalya Krallığı arasında meydana gelen Trablusgarp Savaşı, İtalya’nın risorgimento ideallerini gerçekleştirmesi için önemli bir adımdır. Bu savaş, 1903 yılına değin ilkel çabalar ile kısıtlı kalan havacılık sektörünün askerî boyutuna ivme kazandırmıştır. Libya, göklerde harp eden hava unsurlarının ilkler sahası olmuştur. Böylece “Askerî havacılık” saldırı, savunma ve düşmanı yok etme safhasının ön hamlesi …

Devamını Oku