POLSAM | POLİTİK STRATEJİLER ARAŞTIRMA MERKEZİ
Haber
Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde terör örgütleri PKK/YPG ve DEAŞ’a karşı Barış Pınarı Harekatı’nı başlatmasının üzerinden 5 yıl geçerken, altyapı, kalkınma projeleri, güvenlik, eğitim ve sağlık alanlarında faaliyetler sürüyor. (aa.com.tr, 08.10.2024)
POLSAM Haber Analizi
Türkiye’nin 9 Ekim 2019’da Suriye’nin kuzeyine başlattığı Barış Pınarı Harekâtı, bölgedeki terör örgütlerine karşı sınır güvenliğini sağlamak amacıyla gerçekleştirilen kritik bir askeri müdahaledir. BM Sözleşmesi’nin 51. Maddesine dayandırılan harekât, esas olarak Türkiye’nin sınırlarını PKK/YPG ve DEAŞ gibi terör örgütlerinin saldırılarından korumayı amaçlamış, aynı zamanda bölgedeki terör unsurlarını ortadan kaldırmayı hedeflemiştir. Beş yıllık süreçte, Barış Pınarı Harekâtı’nın askeri ve siyasi etkilerinin yanı sıra bölgedeki yeniden yapılanma ve kalkınma çalışmaları da dikkat çekici boyutlara ulaşmıştır.
Barış Pınarı Harekâtı, yalnızca terör örgütlerini hedef almayarak bununla birlikte bölgenin geniş bir alanında güvenlik ve istikrarın sağlanmasına da öncülük etmiştir. Harekâtın dördüncü gününde Rasulayn ve beşinci gününde ise Tel Abyad ilçe merkezleri terör örgütü PKK/YPG’den temizlenmiş ve toplamda 600 yerleşim yeri terörden arındırılmıştır. Bu başarı, esas olarak Türkiye’nin askeri kabiliyetlerinin yanı sıra operasyonel planlamadaki başarısını da göstermektedir. Bu operasyonla 4 bin kilometrekarelik geniş bir alan güvenli hale getirilmiştir. Fakat Türkiye’nin ABD ve Rusya ile yaptığı mutabakatlara rağmen, haber içeriğinde yer alan; “ABD ve Rusya, PKK/YPG’nin 30 kilometre derinlikteki alandan çekilmesi sözünü yerine getirmemiştir” ifadesi bu bölgede halen devam eden güvenlik sorunlarını gözler önüne sermektedir.
Barış Pınarı Harekâtı sonrasında Türkiye, terörden temizlenen bölgelerde sağlık ve altyapı hizmetlerinin yeniden inşasına önem vermiştir. Bu açıdan bakıldığında Rasulayn ve Tel Abyad’da kurulan 3 hastane, 12 sağlık ocağı, 4 acil sağlık hizmetleri istasyonu ve 2 diyaliz merkezi gibi tesisler, bölgede yaşayan insanların sağlık hizmetlerine erişimini ciddi oranda artırmıştır. Haber içeriğinde yer alan; “Son 5 yılda 62 bin 894 hasta yatarak tedavi edilirken, 18 bin 425 ameliyatta 19 bin bebek sağlık tesislerinde dünyaya gözlerini açtı” ifadesi esas olarak bu alandaki gelişmelerin boyutunu gözler önüne sermektedir. Bununla birlikte, gönüllü göz doktorlarının 898 katarakt hastasını ameliyat etmesi gibi insani yardımlar, Türkiye’nin bölgedeki sağlık hizmetlerine yaptığı katkıların önemli bir göstergesi olmaktadır.
Terör örgütü PKK/YPG, Tel Abyad ve Rasulayn ilçelerinden çıkarılırken, PKK/YPG’nin tahrip ettiği altyapı ve kamu binalarının onarılması için önemli adımlar atılmıştır. Tel Abyad’da kilit taş fabrikası, petrol rafinerisi ve çimento fabrikası gibi üretim tesisleri kurulmuştur. Bu yerel kaynaklar esas olarak bölgenin yeniden inşasında önemli bir rol oynamaktadır. Haber içeriğinde yer alan; “Tel Abyad ve Rasulayn ilçelerinde peyzaj, refüj onarımı, asfalt serimi ve kent merkezindeki cephe iyileştirme çalışmalarında kullanılmaya devam ediliyor” ifadesi yer almaktadır. Bu ifadeye göre projelerin nasıl ilerlediği anlatılmaktadır. Altyapı yatırımlarının bu kapsamda yapılması bölgedeki ekonomik faaliyetlerin canlanmasına da katkı sağlamaktadır.
Bölgenin terörden arındırılması sonrası Türkiye’nin özellikle eğitim alanında yaptığı yatırımlar da dikkat çekicidir. Bu açıdan Barış Pınarı Harekâtı bölgesinde Türkiye koordinesinde 474 okulda 46 bin öğrenci eğitim görmektedir. Ayrıca 2023 yılında açılan Özgür Halep Üniversitesi’nin Tel Abyad kampüsünde eğitim faaliyetlerinin devam etmesi bölgenin yükseköğretime de erişim imkânı sağladığını açıkça göstermektedir. Haber içeriğinde yer alan; “Bölgede 474 okulda 46 bin öğrenci eğitim görmektedir” ifadesi, bölgedeki genç nüfusun eğitime erişebilmesi adına yapılan önemli adımların altını çizmektedir.
İstihdam açısından bakıldığında haber içeriğinde yer alan; “Her iki ilçede kurulan yerel meclislere bağlı birimlerde 3 bine yakın kişi çalışıyor” ifadesi esas olarak yerel yönetimlerin bölgedeki sosyal ve ekonomik yapıya yaptığı katkıları ortaya koymaktadır. Bu istihdam projeleri sayesinde bölgede yaşayan insanlar hem ekonomik kalkınmadan yararlanmakta hem de güvenli bir ortamda yaşamlarını sürdürmektedir.
Barış Pınarı Harekâtı sonrası yaşanan diğer gelişmelerden biri de bölgedeki mültecilerin geri dönüşü olmaktadır. Tel Abyad ve Rasulayn’da güvenliğin sağlanması ve altyapının iyileştirilmesi, yerlerinden edilen sivillerin evlerine dönmelerine imkân sağlamıştır. Haber içeriğinde yer alan; “Geri dönenlerin sayısı 54 bin 445’e yükseldi” ifadesi esas olarak bu sürecin ne denli önemli olduğunu vurgulamaktadır. Aynı zamanda, geri dönenlerin yanı sıra bölgedeki nüfusun artması normalleşme sürecinin başarıyla devam ettiğini göstermektedir.
Tel Abyad’a geri dönen yerel halk, Barış Pınarı Harekâtı sonrası ilçedeki yaşamın daha önceye kıyasla çok daha iyi olduğunu ifade etmektedir. Ali el-Abıd, “İşler daha da iyiye gidiyor. Güvenlik durumu da çok iyi. Silahlı terör örgütlerinin masum insanları öldüren saldırılarından kurtulduk” ayrıca yerel meclisin dar gelirli kişiler için birçok projeyi hayata geçirdiğini aktaran Abıd, “Bölgede büyük bir yeniden imar hareketi var” diyerek, yaşam koşullarının ve güvenlik durumunun ciddi oranda iyileştiğini belirtmektedir. Aynı şekilde, Ali el-Fares’de, “Tel Abyad’a geri dönüp dükkanlarımız açtık, ailelerimize kavuştuk. Mevcut hizmetler rejimin döneminde bile yoktu” sözleriyle Barış Pınarı Harekâtı’nın bölgedeki sosyal ve ekonomik etkilerini dile getirmektedir.
Tel Abyad Yerel Meclis Başkanı Salih Hac Abdullah’ın Barış Pınarı Harekâtı’nın beşinci yıldönümü vesilesiyle yaptığı açıklamalar, esas olarak bölgedeki kalkınma çabalarının hız kesmeden sürdüğünü göstermektedir. Altyapı, su şebekeleri ve yolların onarılması, kritik kamu hizmetlerinin; fırınlar, hastaneler ve okullar gibi yeniden faaliyete geçirilmesi, savaş sonrası toparlanma sürecinde önemli adımlar olarak görülmektedir. 1500 personel ile hizmet veren yerel meclisin kırsal bölgelere içme suyu ulaştırma çabası, bölgenin temel ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik yoğun bir gayretin göstergesidir. Aynı zamanda güneş enerjisi ekipmanı desteği gibi sürdürülebilir çözümler bu bölgeyi uzun vadeli kalkınmaya hazırlamayı hedeflemektedir. Bu çalışmalar, Tel Abyad’ın sosyal ve ekonomik altyapısının yeniden inşasında kritik bir rol oynamakta ve bölgedeki istikrarı pekiştirmeye yönelik önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
Buaçıdan bakıldığında Türkiye’nin Barış Pınarı Harekâtı ile başlattığı süreç, sadece askeri kazanımlarla sınırlı kalmamış aynı zamanda bölgedeki sosyo-ekonomik kalkınmayı da hedeflemiştir. Türkiye bu açıdan sınır güvenliğini sağlarken, bölgedeki halkın yaşam koşullarını iyileştirmek için de kapsamlı projeler yürütmüştür. Altyapı, sağlık ve eğitim alanlarındaki yatırımlar bölgenin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlarken, istikrarın da uzun vadede korunmasına destek olmuştur.
Sonuç olarak Barış Pınarı Harekâtı’nın beşinci yılında, bölgede sağlanan güvenlik, altyapı ve sosyal hizmetler Türkiye’nin Suriye stratejisinin başarısını açıkça ortaya koymaktadır. Suriye’nin kuzeyinde güvenli ve istikrarlı bir bölge oluşturma hedefi, yalnızca Türkiye’nin ulusal güvenliğini değil aynı zamanda bölgedeki halkın refahını da amaçlayan bir politikanın parçası olduğu anlaşılmaktadır.
