POLSAM | POLİTİK STRATEJİLER ARAŞTIRMA MERKEZİ
Haber
Gürcistan’ın ayrılıkçı özerk bölgesi Abhazya’da Rusların mülk edinmesine izin veren bir yasa nedeniyle protestocular parlamento binasını işgal etti. (Euronews, 17.11.2024)
POLSAM Haber Analizi
1990’ların başında Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Kafkasya bölgesi etnik çatışmalara ve bağımsızlık mücadelelerine sahne olmuştur. Abhazya, bu dönemde Gürcistan’dan tek taraflı bağımsızlık ilan etmiş, ancak bu bağımsızlık uluslararası toplum tarafından tanınmamıştır. 2008’de Rusya’nın Abhazya’yı bağımsız bir devlet olarak tanıması ve bölgeye askeri ve ekonomik yardımlar sağlaması, Moskova’nın Abhazya üzerindeki etkisini artırırken, Abhazya’nın uluslararası statüsünde belirgin bir değişiklik yaratmamıştır. Bugün gelinen noktada, Abhazya’nın bağımsızlık mücadelesi, büyük ölçüde Rusya’nın ekonomik ve politik nüfuzunun gölgesinde şekillenmektedir. Geçtiğimiz günlerde patlak veren protestolar ise bu dengenin ne denli kırılgan olduğunu ve Abhazya halkının egemenlik kaygılarının derinleştiğini gözler önüne sermektedir.
Protestoların temelinde, Rusya ile yapılan tartışmalı bir yatırım anlaşması yatmaktadır. Bu anlaşma, Rus şirketlerine Abhazya’da çok işlevli kompleksler inşa etme ve Rus vatandaşlarına bölgede mülk edinme hakkı tanıyor. Yerel halk, bu düzenlemenin yalnızca Rus oligarklarının çıkarlarına hizmet edeceğini, emlak piyasasında fiyat artışlarına yol açacağını ve Abhazya’nın demografik yapısını bozacağını savunuyor. Doğal güzellikleriyle bilinen Abhazya, Rus turistler için ise popüler bir destinasyon haline gelmiş durumda. Ancak bu popülerlik, yerel halk için bir fırsattan çok, ekonomik kontrolün el değiştirmesi ve toplumsal dışlanma tehlikesi olarak görülüyor. Muhalefet, Bzhania’yı, Abhazya’nın çıkarlarını Rusya lehine manipüle etmekle suçluyor. Protestolar sırasında, göstericiler başkent Sohum’daki parlamento binasını basmış, hükümete yönelik sert eleştirilerde bulunarak Cumhurbaşkanı Aslan Bzhania’nın istifasını talep etmiştir.
Rusya’nın Abhazya üzerindeki etkisi, yalnızca ekonomik alanla sınırlı değil. Moskova, Abhazya’nın kamu harcamalarını, sosyal ödemelerini ve savunma politikalarını finanse ederek bölge üzerinde çok yönlü bir hakimiyet kurmuştur. Rusya’nın bölgedeki bu stratejisi, “yumuşak hegemonya” olarak tanımlanabilir. Doğrudan askeri müdahaleden ziyade ekonomik ve sosyal mekanizmalar aracılığıyla nüfuz sağlama yaklaşımı, Moskova’nın çıkarlarını pekiştiriyor. Lakin son protestolar, bu stratejinin sınırlarını zorlayan bir durum yaratmıştır. Moskova, bir yandan protestoların kontrol altına alınmasını isterken, diğer yandan bu durumun bölgedeki nüfuzunu zedelememesi için hassas bir denge gözetiyor.
Abhazya’daki durum, bölgenin demografik ve ekonomik yapısı üzerinde de ciddi etkiler yaratabilir. Rus vatandaşlarının mülk edinmesini kolaylaştıran yasalar, Abhazya’yı Rus sermayesinin etkisi altına sokabilir ve yerel halkı ekonomik olarak dışlayabilir. Bu durum, özellikle genç nüfusun göç etmesine ve bölgenin sosyal dokusunun zarar görmesine yol açabilir. Abhazya’nın yaklaşık 245.000 kişilik nüfusu, bu tür bir dönüşüm karşısında ekonomik ve kültürel bir erozyon riskiyle karşı karşıya kalabilir. Yerel ekonominin Rusya’ya bağımlılığı, bu durumu daha da karmaşık hale getiriyor. Muhalefet, bu bağımlılığı azaltmaya çalışırken, mevcut hükümetin Rusya ile daha sıkı bağlar kurma çabalarını eleştiriyor.
Abhazya, bağımsızlık yolunda ilerlemek isterken, aynı zamanda Rusya’nın stratejik çıkarlarıyla da yüzleşmek zorunda kalmaktadır. Bu bağlamda, Abhazya’nın geleceği yalnızca Rusya’nın politikalarına değil, yerel halkın bu politikalara karşı duruşuna ve uluslararası toplumun bölgeye bakış açısına da bağlı olacaktır.
