POLSAM | POLİTİK STRATEJİLER ARAŞTIRMA MERKEZİ
Hüseyin Yeltin
POLSAM Dış Politikalardan Sorumlu YK Üyesi
Haber
“Taliban’ı terör listesinden çıkardık”
Tokayev, Afganistan’ın bölgeler arası ilişkilere aktif katılım sağlaması gerektiğine de dikkati çekerek, “Kazakistan, mevcut Afganistan ile ticari ve ekonomik işbirliğinin geliştirilmesinin önemine ve bu rejimin uzun vadeli bir faktör olduğu anlayışına dayanarak Taliban’ı terör listesinden çıkardı.” ifadelerini kullandı. (TRT Avaz, 03.06.2024).
POLSAM Haber Analizi
Bilindiği üzere, 11 Eylül 2001 tarihli terör saldırılarının ardından Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Afganistan’a askeri müdahalede bulunmuş ve 20 yıllık işgalin akabinde 31 Ağustos 2021 tarihi itibarıyla ülkeden resmen çekilmiştir. ABD’nin çekilmesinin hemen ardından Taliban geçici bir hükümet kurmuş ve Afganistan’daki iktidarını ilan etmişti. Tabi bu durum hem ülke içinde hem de uluslararası toplumda endişeye mahal vermişti. Özellikle de ülke içerisinde yaşanacak olan siyasi ve insani krizin büyük meseleler olacağı düşünülmekteydi.
Taliban iktidarında geçen üç yıllık sürecin ardından uluslararası tecritle mücadele eden Taliban yönetimi, uluslararası platformlarda diyalog kanallarını açık tutmaya ve ekonomik, siyasi ve birçok alanda diğer ülkelerle iş birliğine gitmeye çabalamıştır. Yaşanan bu süreç Afganistan için olumlu bir ivme gibi gözükmektedir. Nitekim haberde de bahsedildiği üzere Kazakistan Cumhurbaşkanı Cömert Tokayev Afganistan ile ikili ilişkilerini geliştirmek adına Taliban’ı terör listesinden çıkardığını duyurmuştur. Bu mevzuyu okurken; Rusya’nın Orta Asya politikasından bağımsız da okumamak gerekir. Hatırlanacaktır ki geçtiğimiz hafta Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev’in Afganistan’da Taliban ile tam teşekküllü ilişki kurmaya yakın olduklarını söylediği düşünüldüğünde; Orta Asya’da yaşanacak politik zeminin oturtulmaya çalışıldığını görebiliyoruz.
Özellikle Kazakistan’ın böyle bir hamlede bulunmuş olması başta Kazakistan olmak üzere Türk Dünyası için de kritik bir olaydır. Taliban’ın terör listesinden çıkarılıp Afganistan ile ikili ilişkileri geliştirme arzusu hem olumlu bir durum olabilirken hem de uluslararası toplumda olumsuz bir izlenime de neden olabilir. Ancak şu bir gerçek ki, Afganistan halkının kaderine terk edilerek, uluslararası toplumdan tecrit edilmesi kabul edilemez. Dolayısıyla Kazakistan’ın atmış olduğu bu adım, hem Afgan halkının geleceği için bir umut olurken hem de Rusya’nın Orta Asya’da uygulayacağı politikaları takip ve kontrol etme açısından dikkate değer olacaktır. Kazakistan’ın ve diğer ülkelerin Taliban’la ilişkilerini artırması; Taliban’ın terör yapısını terk etmesine ve diyalog kanallarını açık tutmasına teşvik edici de olması muhtemeldir.
