YOGA 101: Yoga Nedir?

Merve Günesen

POLSAM Genel Koordinatör Yardımcısı

“Tek bir gerçek vardır, ancak bilgeler onu çeşitli isimlerle anar”

Rigveda 1:164:46

Yoga, kelime kökü itibariyle Sanskrit dilinde “bir, birlik, birleşme” gibi anlamlar taşıyan “yuj” kökünden türemiştir. Klasik Yoga döneminde Patanjali tarafından yazıya aktarılmış ve yoganın temel metinlerinden biri olan Yoga Sutralar’da ise yoga, zihin dalgalarının kontrolü olarak açıklanmıştır (Iyengar, 2020: 19-20). Bir başka deyişle, yoga, kişinin zihninin yarattığı yanılgılardan kurtulup, kendine tam anlamıyla hükmedebilmesinin yöntemini göstermektedir.

Yaşamını yogaya adamış kişiye yogi denmektedir (Isherwood ve Chirstopher, 2020: 7). Yoginin amacı, kendini gerçekleştirmektir. Yoga pratikleriyle kişi, Türkçe’ye “öz benlik” olarak çevrilen “atman”ına ulaşabilir, dikkatini ve farkındalığını özüne geri getirebilir (Davis, 2015: 16). Öz benliğe ulaşma durumu, yoganın “samadhi” basamağında gerçekleşmektedir. Samadhi, kısaca, derin konsantrasyonun sağlandığı ve artık kişinin tüm kalıp bilgilerinin ötesine geçerek her şeyin içindeki özü görebildiği basamaktır. Bir diğer adıyla “aydınlanma” hâlidir. Ancak belirtmek gerekir ki, yogadaki bu amaç, ancak amaçsızlıkla gerçekleşmektedir. Yani, aydınlanma yogi için bir hedef olmamalıdır. Çünkü, yoga beklentisizce ve sürekli olarak pratik edildiğinde, aydınlanma kendiliğinden ortaya çıkabilecektir (Çetintaş, 2020: 31).

Birlik anlamı taşıyan yogada iki türlü bir birlik söz konusudur. Bunlardan ilki kişinin fiziksel, zihinsel ve ruhsal anlamda dengesini bulması ve üçü içerisinde uyumu, yani birliği sağlamasıdır. İkinci anlamı ise içerisi ve dışarısı arasındaki dengeyi bulup uyumu, yani birliği sağlamasıdır.

Yoga genellikle din, sanat, terapi yöntemleri, spor, felsefe gibi alanlarla ilişkilendirilmektedir. Oysa yoga bunların hiçbiri değildir. Yoga bir metottur. Osho (2015: 10-22)’ya göre hayale dalmayan bir zihni sağlamanın yöntemidir. Şimdide ve burada olma hâli, yoga ile deneyimlenebilir. Yoganın kişiye vadettiği durumlara, çeşitli ekollerde de rastlanabilmektedir. Ancak çoğu zaman bu yaklaşımların elde etmek istediği sonuçlar benzerdir: özüne dönmek ve özgürlüğe kavuşmak.

Kaynakça

Çetintaş, Ç. (2020). Yoga Sutralar-1 (Cilt 6). İstanbul: Sokak Yayın Grubu.

Davis, R. E. (2015). Kendini-Bilmek. (S. Betûl, Çev.) Ankara: Gazi Kitabevi.

Isherwood, S., ve Chirstopher, P. (2020). Patanjali’nin Yoga Sutraları (Cilt 6). İstanbul: Okyanus Yayıncılık.

Iyengar, B. K. (2020). Yogaya Işık (Cilt 3). İstanbul: Omega Yayıncılık.

Osho (2015). Yoga: Bireyin Doğuşu (4. b.). (N. Epçeli, Çev.) Ankara: Omega Yayıncılık.